Ocena zasięgu oddziaływania

Na wydaną przez Kolegium decyzję "A" Sp. z o.o. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Skarga ta została oddalona wyrokiem WSA w Gliwicach z dnia 15 kwietnia 2011 r. sygn. akt II SA/Gl 1149/10. W uzasadnieniu Sąd stwierdził m.in., iż decyzja Prezydenta Miasta R. odmawiająca w oparciu o art. 151 § 1 pkt 1 k.p.a. uchylenia ostatecznej decyzji tego organu nie spełnia wynikających z przepisów prawa wymogów zarówno procesowych jak i materialnych. Organ I instancji nie zanalizował bowiem w sposób szczegółowy położenia działek, do których tytuły prawnorzeczowe posiadała wnioskująca o wznowienie postępowania Spółka. Nie dostrzegł m.in., że np. trzy działki drogowe, których współużytkownikiem wieczystym jest Spółka graniczą bezpośrednio z działką, na której usytuowana ma zostać inwestycja. W ocenie Sądu istotnym powodem, dla którego decyzja organu I instancji nie mogła utrzymać się w obrocie prawnym było także oparcie ustaleń dotyczących stron postępowania wyłącznie na danych zawartych w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz informacjach przekazanych przez inwestora. Sąd zwrócił w tym kontekście uwagę, że raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, w oparciu o który organ uznał, że Spółce "C" nie przysługiwał status strony postępowania, stanowi jeden z dowodów w sprawie i jak każdy inny dowód podlega on regułom postępowania dowodowego. Tym samym organ nie mógł do złożonego przez inwestora raportu podchodzić bezkrytycznie oraz miał obowiązek w razie jakichkolwiek wątpliwości wezwać stronę do jego uzupełnienia, a także winien na te okoliczność wysłuchać w obecności stron postępowania autorki tego raportu. W ocenie Sądu nie było także żadnych przeszkód, aby organ ustalając czy Spółka "C" posiada przymiot strony postępowania posłużył się również innymi środkami dowodowymi. W szczególności organ ten powinien zwrócić się do biegłego dysponującego wiadomościami specjalnymi o wydanie opinii w tej sprawie (wniesiona od ww. wyroku skarga kasacyjna "A" Sp. z o.o została oddalona wyrokiem NSA z dnia 7 marca 2013 r., sygn. akt II OSK 2109/11, podzielającym przekonanie, iż niezbędne jest przeprowadzenie ponownie postępowania wyjaśniającego, gdyż obecnie nie jest możliwe wydanie rozstrzygnięcia merytorycznego, które miałoby oparcie w stanie faktycznym i obowiązujących przepisach prawa).
W międzyczasie, jeszcze przed wydaniem przez Sądy wskazanych wyżej wyroków, postanowieniem z dnia (...) r. nr (...) organ I instancji zawiesił postępowanie z urzędu do czasu zajęcia stanowiska przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. Na ww. postanowienie zażalenie złożył dnia (...) r. pełnomocnik "B". Postanowieniem z dnia (...) r. nr (...) Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. uchyliło zaskarżone postanowienie.
Decyzją nr (...) z dnia (...) r. Prezydent Miasta R., ponownie odmówił uchylenia własnej decyzji ostatecznej określającej środowiskowe uwarunkowania dla inwestycji pn.: "Budowa instalacji do wytrawiania stali o łącznej pojemności wanien procesowych do (...) m3 na terenie należącym do "A" Sp. z o.o. w K. na działce nr (...) w obrębie dzielnicy (...) przy ul. (...) w K.". W uzasadnieniu organ I instancji stwierdził, iż Spółka "B", nie posiadając praw rzeczowych do terenów, na które oddziaływuje planowane przedsięwzięcie, nie ma legitymacji do bycia stroną w postępowaniu w sprawie środowiskowych uwarunkowań dla przedmiotowej inwestycji. W konsekwencji, zdaniem organu I instancji, w przypadku wnioskodawcy nie zachodzą przesłanki do wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną z dnia (...) r. nie był bowiem stroną w ww. postępowaniu. Organ podniósł bowiem, że przedsięwzięcie planowane przez "A" Sp. z o.o., zlokalizowane na działce nr (...) (wchodzącej w skład nieruchomości objętych jedną księgą wieczystą nr (...)), nie graniczy z działkami podanymi przez Spółkę "B", na których planuje się (wg informacji zawartych we wniosku o wznowienie postępowania) budowę obiektów handlowo-biurowych Z podanych działek tylko działki o nr (...) będące w użytkowaniu wieczystym przez Spółkę "B" bezpośrednio sąsiadują od północy z terenem "A" Sp. z o.o., objętym jedną księgą wieczystą. Nie powoduje to jednak, że bezpośrednio sąsiadują z działką pod planowaną inwestycję, gdyż są od niej oddalone szeregiem innych nieruchomości. Faktem jest, że "B". jest nadto współużytkownikiem wieczystym działki o nr (...), która bezpośrednio sąsiaduje z działką pod planowane przez "A" Sp. z o.o. przedsięwzięcie tj. z działką nr (...) Dodatkowo działki o nr (...), będące również we współużytkowaniu wieczystym Spółki "B", mają po wspólnym punkcie granicznym z działką nr (...) Działki te, tj. (...), zgodnie z wyrysem z mapy ewidencyjnej, oznaczone są jednak jako drogi. Droga nie jest zaś obiektem o funkcji chronionej, nie jest terenem zabudowy mieszkaniowej jak również terenem zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem ludzi, nie jest terenem produkcji i przechowywania produktów łódź rozwód dobry adwokat, na których jakość mogłyby negatywnie wpływać złe warunki środowiskowe. Nie obowiązują na tego typu obiekcie standardy akustyczne. Rozpatrując kwestię zasięgu oddziaływania inwestycji na środowisko organ I instancji stwierdził też, że w przedłożonym przez inwestora raporcie o oddziaływaniu na środowisko planowanego przedsięwzięcia zostały uwzględnione wszelkie inne planowane przedsięwzięcia przez "A" Sp. z o.o., a także przewidywane oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujące m.in. kwestię kumulacji oddziaływań na środowisko. Zdaniem organu nie zachodzi konieczność rozpatrywania kumulacji oddziaływania instalacji do wytrawiania stali w wannach procesowych o łącznej pojemności powyżej (...) m3 oraz instalacji do wytrawiania stali w wannach procesowych o łącznej pojemności do (...) m3, ponieważ realizacja tych przedsięwzięć traktowana jest przez inwestora opcjonalnie. Nie zajdzie więc sytuacja, gdy obie te instalacje funkcjonować będą równolegle.
Ww. decyzja, jak wynika z jej części nagłówkowej, wydana została m.in. na podstawie art. 151 § 1 pkt 1 k.p.a.
Od powyższej decyzji odwołanie wniósł "B"., wskazując argumenty - jego zdaniem - przemawiające za uchyleniem zaskarżonej decyzji. Decyzji zarzucił naruszenie art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a. i art. 107 § 3 k.p.a., poprzez bezzasadne uznanie, iż Spółce "B" nie przysługuje status strony w powołanym wyżej postępowaniu w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia. Zarzucił nadto naruszenie przepisów postępowania administracyjnego poprzez uznanie, iż decyzja ostateczna z dnia (...) r. może nie zostać uchylona lub zmieniona, pomimo że uległy zmianie dokumenty na których została oparta, w szczególności uzgodnienia oraz raport o oddziaływaniu planowanego przedsięwzięcia na środowisko, który został przez "A" sp. z o.o. uzupełniony.
Decyzją z dnia (...) r. nr (...) Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. ponownie uchyliło zaskarżoną decyzję i przekazało sprawę organowi I instancji do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu Kolegium obszernie omówiło zasady prowadzenia postępowania wznowionego przytaczając stosowne normy, a następnie wskazało, że zaskarżona decyzja nie może się ostać w obrocie prawnym. Podkreśliło, że w postępowaniu wznowionym prowadzonym przez organ I instancji należało zbadać czy "B". przysługiwał status strony w postępowaniu zakończonym decyzją ostateczną z dnia (...) r., to jest czy wystąpiła przesłanka do wznowienia postępowania administracyjnego, o której mowa w art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a. W art. 28 k.p.a. określono, że stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Stosownie natomiast do art. 74 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach należy dołączyć poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej obejmującej przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie. Mówiąc o oddziaływaniu konkretnego przedsięwzięcia, nie można jednak ograniczać się jedynie do nieruchomości bezpośrednio sąsiadujących z tą, na której ma być ono realizowane. Uciążliwości nie znają bowiem granic wynikających z prawa własności. Kolegium wskazało, że organ I instancji w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji stwierdził: "B" nie posiadając praw rzeczowych do terenów, na które oddziaływaj e planowane przedsięwzięcie, wg oceny tut. organu, nie ma legitymacji do bycia stroną w postępowaniu w sprawie środowiskowych uwarunkowań dla ww. inwestycji W świetle powyższego organ I instancji ustalił, że w przypadku wnioskodawcy nie zachodzą przesłanki do wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną z dnia (...) r.". W ocenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. ustalenia organu I instancji w tym zakresie nie znajdują oparcia w zebranym materiale dowodowym. Z akt sprawy wynika, że organ I instancji oparł się na następującym materiale dowodowym, tj. raporcie oddziaływania ww. przedsięwzięcia na środowisko oraz jego aktualizacji; uchwale Nr (...) Rady Miasta K. z dnia (...) r. w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego Miasta K. dla terenu położonego w obszarze dzielnicy (...) w rejonie ulic: (...) w zakresie wprowadzenia funkcji handlu, usług, administracji i sportu oraz adaptacji istniejącej funkcji przemysłowej; kopii wypisu z rejestru gruntów - skróconej (stan na dzień (...) r.), wydanej przez Prezydenta Miasta K. o nr kancelaryjnym (...) kopii wyrysu z mapy ewidencyjnej w skali 1:2000 obejmującej obszar planowanego przedsięwzięcia oraz obszar oddziaływania przedsięwzięcia; dwa pisma pełnomocnika inwestora dotyczące kwestii powiązania technologicznego planowanego przedsięwzięcia oraz możliwości kumulacji oddziaływań oraz dotyczące dodatkowego wyjaśnienia kwestii powiązania technologicznego planowanego przedsięwzięcia. Jednocześnie Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wskazuje, że w aktach sprawy znajduje się korespondencja (pismo Naczelnika Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta M. z dnia (...) r. nr (...) oraz pismo kierownika Referatu Ochrony Środowiska i Rolnictwa Wydziału Infrastruktury Komunalnej i Inwestycji Urzędu Miasta Z. z dnia (...) r., nr (...)) z której wynika, że w obu postępowaniach toczących się przed ww. organami Przedsiębiorstwo "C" Sp. z o.o. (obecnie "B") było stroną toczącego się tam postępowania. Organ I instancji nie wyjaśnił dlaczego tego materiału dowodowego nie uwzględnił rozstrzygając niniejszą sprawę, co mogło mieć znaczenie przy ustaleniu czy "B" A. (dawniej Przedsiębiorstwo "C" Sp. z o.o.) posiadało przymiot strony w postępowaniu zakończonym decyzją ostateczną z dnia (...) r. o znaku (...). Z treści decyzji i akt sprawy wynika zatem, że organ I instancji orzekał w oparciu o wybiórczo zebrany i oceniony materiał dowodowy. Stwierdził np., że w bezpośrednim sąsiedztwie działki, na której planowane jest podjęcie przedsięwzięcia, znajdują się działki nr (...) stanowiące własność Skarbu Państwa, we współużytkowaniu wieczystym "D" Sp. z o.o. z siedzibą w K. przy ul. (...), "E" w K. w upadłości "B". z siedzibą w K. przy ul. (...) (dawniej Przedsiębiorstwo "C" Sp. z o.o.), by dalej stwierdzić, iż wymienione działki oznaczone są jako drogi, a "droga nie jest obiektem o funkcji chronionej". Takie zebranie i ocenienie materiału dowodowego nie jest prawidłowe i nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach prawnych. Z treści decyzji nie wynika również na jakiej podstawie organ uznał za stronę wspomnianą "E" Sp. z o.o. skoro zgodnie z wyrysem z mapy ewidencyjnej działka nr (...), której jest użytkownikiem wieczystym, oznaczona jest jako droga - podobnie jak działki nr (...), których współużytkownikiem wieczystym jest "B"., której to Spółce odmówiono przymiotu strony. W niniejszej sprawie organ I instancji naruszył nadto przepisy prawa opierając się jedynie na materiale dowodowym przedstawionym przez inwestora, a nie podejmując również czynności z urzędu mających na celu wszechstronne wyjaśnienie stanu faktycznego, a w szczególności kwestii spornej, czyli zasięgu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, ponieważ to właśnie na organie I instancji spoczywa obowiązek prawidłowego ustalenia zasięgu negatywnego oddziaływania, co warunkuje również prawidłowe ustalenie stron przedmiotowego postępowania. Wskazać należy, że w razie wątpliwości, a takie występują w przedmiotowym postępowaniu, organ I instancji może zgodnie z art. 84 § 1 k.p.a. zwrócić się do biegłego o wydanie opinii, gdy w sprawie są wymagane wiadomości specjalne bądź skorzystać również z innych środków dowodowych. Przypomnieć także trzeba, iż raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko wraz z jego aktualizacją jest tylko jednym z dowodów. W orzecznictwie sądowowadministracyjnym uznawany jest za dokument prywatny i podlega weryfikacji przez organ administracji publicznej jak każdy inny dowód w postępowaniu, więc nie może on być przyjmowany bez żadnych zastrzeżeń. Kolegium wskazało nadto, że stosownie do obowiązujących norm parametry tego samego rodzaju, charakteryzujące skalę przedsięwzięcia i odnoszące się do przedsięwzięć tego samego rodzaju położonych na terenie jednego zakładu lub obiektu, istniejących i planowanych, sumuje się. Mimo iż organ I instancji stwierdził w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, że nie zachodzi konieczność rozpatrywania kumulacji oddziaływania instalacji do wytrawiania stali w wannach procesowych o łącznej pojemności powyżej (...) m3 oraz instalacji do wytrawiania stali w wannach procesowych o łącznej pojemności do (...) m3, to oparł się po raz kolejny jedynie na informacji uzyskanej od inwestora, iż realizacja tych przedsięwzięć jest traktowana opcjonalnie i nie zajdzie sytuacja, by obie te instalacje funkcjonowały równolegle, a nie wyjaśnił tej kwestii we własnym zakresie przez co naruszył art. 77 § 1 k.p.a. Kolegium stwierdziło nadto, iż uzasadnienie zaskarżonej decyzji nie spełnia wymogów określonych w art. 107 § 3 k.p.a. Organ I instancji w uzasadnieniu faktycznym ograniczył się tylko do opisania przebiegu postępowania administracyjnego prowadzonego przed tym organem. Uzasadnienie nie zawiera zatem oceny stanu faktycznego w świetle obowiązującego prawa oraz wskazania jaki zachodzi związek między tą oceną, a treścią rozstrzygnięcia. Z akt sprawy nie wynika również, aby organ I instancji zakomunikował stronom, iż posiada informacje, o których mowa w pismach: Naczelnika Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta M. z dnia (...) r. nr (...) oraz kierownika Referatu Ochrony Środowiska i Rolnictwa Wydziału Infrastruktury Komunalnej i Inwestycji Urzędu Miasta Z. z dnia (...) r., nr (...)), czym naruszył art. 77 § 4 k.p.a., który stanowi, iż fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi z urzędu nie wymagają dowodu. Fakty znane organowi z urzędu należy jednak zakomunikować stronie. Oceniając ponownie sprawę organ I instancji w pierwszej kolejności ponownie rozważyć powinien czy "B". była stroną postępowania zakończonego decyzją ostateczną z dnia (...) r. Z uwagi na powyższe zachodzi konieczność uchylenia zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia. W sprawie bowiem zachodzą przesłanki z art. 138 § 2 k.p.a., ponieważ zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Podczas oceny materiału dowodowego organ odwoławczy stwierdził istnienie braków w znacznej części, co wyklucza zastosowanie art. 136 k.p.a.